Hayâtı
Necip Celâl Andel, 1908 yılında İstanbul’da dünyâya gelmiş besteci ve keman sanatçısıdır. Küçük yaşta ciddi bir göz rahatsızlığı geçirmiş ve tedavi olmak için Almanya’ya gittiğinde müziğe ilgisi artmıştır.
İstanbul’da ilk eğitmeni Tahir Sevenay’dır. Almanya’ya gittikten sonra keman ve kompozisyon konularında Prof. Habermann’dan ders almış ve yeteneği sayesinde kendini çok çabuk geliştirmiştir.
Fokstrot (dört tempolu bir dans) türünde ve sözleri Necdet Rüştü Efe’ye ait olan Sarı Yapıncak ve Daktilo adlı eserler, ilk besteleridir. 1928 yılında yaptığı, sözleri Necdet Rüştü Efe‘ye ait olan Ben de gönül çektim eskiden adlı bestesi, ilk Türk sözlü tango parçasıdır.
Bu bestesini, âşık olup ayrılmak zorunda kaldığı bir kız için bestelemişti. Bu bestesinden sonra ünü artan Necip Celâl Andel’in bu bestesini seslendiren Seyyan Oskay’da bu parça sayesinde üne kavuşmuştur.
Ünlü Alman aktris Evelin Hold’un, Kadıköy’de bulunan Hâle Sineması’nda Ben de gönül çektim eskiden tangosunu seslendirmesi, Necip Celâl Andel’e ilham vermiş ve bunun üzerine yaptığı Özleyiş adlı bestesini ünlü aktrise ithaf etmiştir. Bu bestenin sözleri Bedri Noyan‘a aittir ve “Kemanımla ona bir ses verebilseydim eğer” mısrasıyla başlamaktadır.
Koro müziğine olan sevgisiyle çalışmalarının yönünü değiştirmiş ve önce “Özleyiş”i, ardından “Benim Şarkım”ı, sonra “Geçmiş Zaman”ı koro için dört sese düzenlemiştir. Bestelediği 11 konçertodan 8’inin isimleri: Ayrılık, Suna, Kimse Sevgimi Bilmez, Yıllar, Günler, Bir An İçin, Benim Şarkım ve Damla Damla’dır.
Kaydedilmemiş 2 tangosu daha bulunmaktadır. Suna adlı tango bestesini dolmuşta karşılaştığı bir kız için yapmıştır. Bunların dışında keman konçertosu, obua konçertosu, viyolensel konçertosu ve liedler bestelemiştir.
1948 yılında Fenerbahçe Marşı’nın bestesi ve güftesini yazmış, özleyiş eseri de dâhil olmak üzere hemen tüm tangoları, birçok avrupa radyolarında çalınıp, yayınlanmıştır. Necip Celal’in son 3 tangosu hariç, diğer tüm tangolarını Seyyan Oskay plağa okumuştur. 1931 – 1932 yıllarında, Münir Nurettin Selçuk “Ayrılık” isimli tangoyu plağa kayıt etmiştir.
Geçmiş Zaman adlı tangonun sözlerini “Geçmiş zaman olur ki hayali cihan değer” atasözünden esinlenerek yazmıştır. Yalnız koro için Yahyâ Kemâl Beyatlı‘nın “Akşam Musikisi” şiirini dört ses üzerine bestelemiştir.
Arkadaşlarıyla beraber İstanbul Radyosu’nda “On Beş Günde Bir” isimli programda “Benim Şarkım” tangosunu dört sesli koro ile seslendirdiler ve ardından radyoda on beş dakikalık bir programda “Özleyiş, Benim Şarkım, Geçmiş Zaman” tangolarını gene koro ile söylediler.
Bu program büyük ilgi topladı. Fransız bir müzisyene ait tangoya Türkçe söz yazmış ve bu parçaya “Gel” ismini vermiştir. Opus 5 “Yalova” isimli moderato şarkısını Mustafa Kemal Atatük‘ün ricası üzerine bestelemiştir. Opus 8 “Gençlik Marşı”nı Milli Türk Talebe Birliği’ne ithaf etmiştir.
Opus 9 “Kimse Sevgimi Bilmez” isimli tangosuna, Alman orkestra şefi Bardabas von Geczy’ye, Opus 10 “Yıllar” isimli tangosuna ise arkadaşı Fazıl Sarper tarafından Fransızca söz yazılmış ve ünlü Fransız şarkıcısı Tino Rossi’ye adanmıştır. Başta “Özleyiş” tangosu olmak üzere bestecinin birçok tangoları Almanya ve Viyana’da ünlü orkestra ve solistler tarafından seslendirilmiştir.
Opus 11 “Günler” isimli tangosu ünlü dans orkestra şefi Xavier Cugat’a, Opus 12 “Bir An İçin” isimli tangosu da ünlü şef Mantovani’ye ithaf edilmiştir. Necip Celâl Andel, 29 Aralık 1957 tarihinde 50 yaşına gelmeden, karaciğer kanserinden vefat etmiş ve eserlerinin tüm notaları, Şamlı İskender Kutmani Musiki Alatı ve Nota Neşriyatevi tarafından basılmıştır.
Kaynak: kemancilar.com
