Eserin künyesi
Yöresi: Rize yöresi
Derleyeni ve notaya alanı: Muzaffer Sarısözen
Formu: Türkü formu
Sözleri
Şişmanoğlu, vurdular
Kayalara, serdiler
Daha canı, çıkmadan
Salini, bağladiler
Şişmanoğlu, nereye?
Asker indi, dereye
Oturmuş da, ağlıyor
Nenesi, pencereye
Ey gidi, Şişman oğli
Severdi, Gülizar’ı
Yeşil, sandala benzer
Şişmanoğlu, mezari
Video yorumları
Notası
İstiklal Harbine katılmış Rize Fındıklı’dan bir kahramandır Şişmanoğlu. Harb bitmiş, Rizeli Kuvvacılar için övünç kaynağı artık kendilerine bağlanan maaşı yetimlere, Kızılay’a, Çocuk Esirgeme Kurumuna bağışlamaktır. Portakallık’tan Milis Yüzbaşı rütbeli İpsiz Recep Emice’nin Sahil Müfrezesinden maaşını bağışlamayan yoktu. Şişmanoğlu bu sırada kendine maaştan fazlasını imtiyaz, mal mülk vs. gibi şeyler istemiş. Sahil Müfrezesinin namlılarından B. Ali Çekmiş onun bu isteklerini kendilerine hakaret saymış, sahilde kayalıklarda onu ikna etmeye çalışırlarken, silahlar kavgaya karışmış, olan olmuş. Yıllar sonra Milliyet gazetesinden ropörtaj için Sahil Müfrezesinin o güne sağ kalanlarından Zekeriya Tiryaki ile görüşmeye gelmişler, kim vurdu diye sormuşlar. “Hepimiz Şişmanoğlu ile arkadaştık, ama kim vurdu bilmiyorum” demiş. Ben bunu Zekeriya dedenin torunlarından dinledim, ben de onun ismini vermeyeceğim. 19.5.2020 Rize
Şişmanoğlu türküsü, Trabzon Kumyatak köyüne aittir. Rise Fındıklı ile bir bağlantısı yoktur. Kumyatakta paşadan sonra sözü geçen vali yetkisinde tüfekli milis olduğu söylenmektedir. Rant kaygısı yaşayan bir çete tarafından sırtından vurulduğu bilinmektedir. Bu durum büyük heyecan yarattığı kadar hüzün de oluşturmuş olduğundan köylüsü ve çevresinde ağıtları türküye dönüşmüştür. 1912 yıllarda yaşanmış bir olaydır.
Ben gene diğer eserlerde olduğu gibi, T.R.T. kaynağında ve notasında belirtilen bilgileri kullandığımı söylemekle yetineceğim. Hangisinin doğru olduğu konusunda da bir iddam yok. 🙂