Hisar makâmı özellikleri
- Durağı: Dügâh perdesidir.
- Seyri: İnici – çıkıcıdır.
- Dizisi: Makâm, Hüseyni perdesi üzerindeki inici Zirgüle’li Hicaz dizisinin bir kısmı ile yerinde Hüseyni veya Acem’li Hüseyni dizisinin birbirine eklenmesinden meydana gelmiştir. Daha çok Acem’li Hüseyni dizisi kullanılmıştır.
- Güçlüsü: Hüseyni perdesidir ve üzerinde Zirgüle’li Hicaz çeşnisiyle yarım karar yapılır. Bu arada Nim Hisar perdesi yeden olarak kullanılır.
- Donanımı: Çeşitli şekillerde kullanılmıştır. Ancak, makâmın içinde Hüseyni makâmı bütünüyle yer aldığından ve daha çok yer tuttuğundan, si için koma bemolü donanıma yazmak en doğru yoldur.
- Yeden’i: 2. çizgideki sol Rast perdesidir.
- Genişlemesi: Hisar makâmı, yapısı gereği, zâten geniş bir seyir alanına sâhiptir. Ayrıca genişletilmemiştir.
Makâmın seyri
Hüseyni perdesindeki Zirgüle’li Hicaz dizisinin bir kısmını kullanmak şartıyle Hüseyni perdesi civârından bu dizi ile seyre başlanır. Bu kısımda Dik Acem ve Nim Şehnâz perdeleri iyice belirtilerek gezindikten sonra, Hüseyni perdesinde Nim Hisar perdesi yeden olarak kullanılıp, Zirgüle’li yarım karar yapılır.
Bundan sonra yerindeki Hüseyni dizisine geçilir. Bunun için Nim Şehnâz atılıp yerine Gerdâniye ve Dik Acem atılıp yerine Acem veya Eviç perdeleri getirilir ki, makama güzel bir renk verir. Böylece Hüseyni dizisinde de karışık gezinildikten ve bu arada gerekli yerlerde gereken asma kararları da gösterildikten sonra, Dügâh perdesinde Hüseyni beşlisiyle tam karar yapılır.
